Inhoud van de cursus
Woorden zijn overal. Ze stellen ons in staat om dingen te beschrijven, onze standpunten te verdedigen en onze gevoelens te uiten. De vanzelfsprekendheid waarmee dit gebeurt, wordt vaak pas duidelijk wanneer woorden niet automatisch komen, bijvoorbeeld omdat we in een vreemde taal spreken of schrijven of als gevolg van een taalstoornis, zoals afasie. Deze vanzelfsprekendheid is nog verbazingwekkender wanneer we ons realiseren wat een complexe entiteiten woorden zijn. Om tot de interpretatie van een woord te komen hebben we bijvoorbeeld te maken met een interactie tussen de letterlijke betekenis en verschillende factoren in de context, denk hierbij aan figuurlijk taalgebruik, mogelijke bijbetekenissen (connotaties) en de achtergrond van de spreker en hoorder. Als een essentieel onderdeel van taal zijn woorden al eeuwenlang het object van wetenschappelijke studie. In deze cursus belichten we het woord vanuit verschillende perspectieven waarbij we ons met name concentreren op inzichten uit de taalwetenschap, filosofie en cognitieve psychologie. Elk college in de reeks betreft een ander aspect van woorden. Eerst komen thema's aan bod zoals de relatie tussen vorm en betekenis van woorden (hoe bepalen we de betekenis van een woord) en de wijze waarop woorden en ons denken elkaar beïnvloeden. Ook wordt aandacht besteed aan variatie binnen en tussen talen: het ontstaan van nieuwe woorden en de verandering van bestaande woorden. Betekent een woord in de ene taal wel hetzelfde als zijn vertaling in de andere en hebben alle talen eigenlijk dezelfde woorden? Wat kunnen woorden ons vertellen over de geschiedenis van talen? In het tweede deel gaan we in op de cognitieve kant van woorden. We bekijken hoe woorden zijn opgeslagen in ons mentale woordenboek en hoe dit verschilt van een papieren woordenboek. Hoe kinderen nieuwe woorden leren, hoe dit verschilt wanneer we een tweede taal leren en wat woorden zeggen over hun sprekers.
|
Leerdoelen
Aan het eind van de cursus zijn studenten bekend met de belangrijkste aspecten van woorden: hun vorm, betekenis en gebruik. Zij kunnen de betekenis van woorden beschrijven met behulp van taalkundige tests. Studenten zijn bekend met de belangrijkste theorieën over de mentale opslag van woorden en hebben inzicht in de principes die een rol spelen bij woordleren in eerste- en tweedetaalverwerving.
|
Onderwijsvorm
Hoorcolleges
|
Contacturen per week
2,5
|
Toetsvorm
Tentamen
|
Literatuur
reader
|
Inlichtingen
dr. P.J.F. de Swart,
|
