Hedendaagse sociologische theorieën 

• Voor sociologiestudenten: toegelaten tot het 2e BA-jaar.
• Voor niet-sociologen: Hoofdvragen van de sociologie of Inleiding Sociologie behaald.

• Kennis van de hoofdvragen en de algemene theorieën in de hedendaagse (Nederlandse) sociologie (2), (3) en (4).
• Probleemstellingen in hedendaagse (Nederlandse) sociologische teksten kunnen opsporen en aanscherpen (2) en (6).
• Teksten samenvatten tot de belangrijkste hypothesen die het gestelde probleem oplossen (8).
• Opeenvolgende artikelen uit Nederlandstalige sociologische tijdschriften begrijpen en daarover schriftelijk kunnen rapporteren (8).
• In groepjes een presentatie verzorgen waarin een vraag over een bepaald maatschappelijk verschijnsel wordt gesteld als een onderdeel van meerdere hoofdvragen van de sociologie en waarin ter hun beantwoording uit algemene hypothesen specifieke hypothesen worden afgeleid (2), (3), (4) en (8).

Nadat studenten in hun eerste studiejaar hebben kennis gemaakt met de verschillende hoofdvragen en uiteenlopende theoretische tradities van de sociologie, gaat het er in dit onderdeel om door systematischer studie de samenhangen tussen probleemstellingen onderling en tussen historische ontwikkelingen binnen landen probleemstellingen en theorieën in de hedendaagse sociologie te onderkennen.
De cursus vangt aan met enkele artikelen, waarin verbanden tussen vragen over orde, ongelijkheid en rationalisering worden opgespoord. De studenten maken opgaven die betrekking hebben op de ontwikkeling van sociologische probleemstellingen. Vervolgens komt in dit onderdeel een boek van de Amsterdamse socioloog A. de Swaan aan bod dat duidelijk maakt dat gangbare verklaringen van sociale verschijnselen variaties zijn op modellen volgens welke macroverschijnselen de resultante van het gedrag van individuen zijn. Daarna komen in dit studieonderdeel artikelen aan bod uit de sociologietijdschriften, waarin deze modellen worden toegepast bij probleemstellingen over het ontstaan van regelingen die kenmerkend zijn voor hedendaagse verzorgingsstaten. Vervolgens worden artikelen gelezen van de Leidse socioloog Lammers over ondermeer de bezetting van Nederland door Duitsland in 1940-1945. Hierbij wordt geoefend in het terugbrengen van een theoretische verhandeling tot bondige proposities.
Weer later komen stukken van twee buitenlande sociologen over hedendaagse trends aan bod: Giddens over The transformation of intimacy en Ritzer over McDonaldization.
De cursus sluit af met presentaties door studenten van de inhoud van twee boeken van een bioloog over mega trends: Jared Diamonds Guns, germs and steel uit 1998 (in 2000 vertaald verschenen als Zwaarden, paarden en ziektekiemen: de ongelijkheid in de wereld verklaard) en zijn Collapse uit 2005 (vertaald in 2008 als Ondergang: waarom zijn sommige beschavingen verdwenen en hoe kan de onze haar ondergang voorkomen?).

• Swaan, A. de. (1989). Zorg en Staat. Amsterdam: Bert Bakker.

Dit onderdeel moet behaald zijn, wil men deel kunnen nemen aan Theorie en onderzoek: vergelijkend onderzoek naar religie en Theorie en onderzoek: weerstand tegen minderheden.